Het gebouw door de eeuwen heen
De kerk van Broek in Waterland is het oudste gebouw van het dorp. De kerk werd al vóór 1400 gebouwd en was gewijd aan Sint-Nicolaas, de beschermheilige van zeevarenden en handelaren. Broek in Waterland leefde in die tijd vooral van de haringvisserij.
Verwoest
In de tijd van de Reformatie werd de kerk door de Spanjaarden verwoest (1573). Het gebouw brandde grotendeels af. De herbouw nam een flink aantal jaren in beslag, want er was geen geld: na het vertrek van de Spanjaarden bleef Waterland in armoede achter. Pas vele jaren laten konden de inwoners van Broek aan het herstel beginnen. Eerst werden een gedeelte van het gebouw overkapt met een rieten dak, zodat er weer kerkdiensten mogelijk waren. In 1628 werd dat gevierd met een feestelijke inwijdingsdienst.
Herbouw
Pas in de jaren na 1628 was er genoeg geld verzameld om de herbouw goed aan te pakken. Geleidelijk kreeg de kerk de vorm die we nu kennen. In 1639 kwam de noordbeuk klaar, in 1648 de toren. De ronde koorruimte uit de katholieke periode verloor haar functie. Na de hervorming vormde de preekstoel het middelpunt van de kerk omdat men wilde dat ‘het woord Gods’ centraal zou staan.
Toren en portalen
De 18e eeuw was een periode van welvaart in Broek in Waterland. In die tijd werd er weer flink aan de kerk gewerkt. Er werden herstelwerkzaamheden verricht, maar ook werden aan weerszijden van de kerk twee tochtportalen aangebouwd. Het portaal aan de zuidkant is de huidige hoofdingang van de kerk. Ook de toren werd aangepast, in 1727 en 1780. Daarbij kreeg de toren het huidige uiterlijk.
Restauraties
De Broeker Kerk werd in 1950-1951 gerestaureerd en daarna volgde een grote restauratie in de jaren 1986 t/m 1989. De fundering werd aangepakt met nieuwe palen van maar liefst 21 meter! Ook het plafond werd bij die restauratie flink onder handen genomen en tot ieders verrassing kwamen onder talloze lagen verf geschilderde engeltjes tevoorschijn.
Historisch interieur
Deskundigen zeggen over het interieur van de Broeker Kerk: “Al de interieuronderdelen bij elkaar geven een volledig en karakteristiek beeld van het klassieke protestantse kerkinterieur. Ze laten de historische ontwikkeling van het gebruik van de kerk zien.”
Lees over het interieur ook:
Een waardevol interieur dankzij rijke Broekers
en
Koperwerk van gulle gevers uit het verleden
Het interieur van de kerk stamt grotendeels uit de 17e eeuw.
Het tochtportaal aan de zuidkant is de huidige hoofdingang.
