Een waardevol interieur dankzij rijke Broekers

In de kerk is veel van het zeventiende-eeuwse meubilair bewaard gebleven. Vaak waren het geschenken van dorpsbewoners. Het zijn nog steeds beeldbepalende elementen in het huidige interieur.

Deskundigen zeggen over het interieur van de Broeker Kerk: “Al die interieuronderdelen bij elkaar geven een volledig en karakteristiek beeld van het klassieke protestantse kerkinterieur. Ze laten de historische ontwikkeling van het gebruik van de kerk zien.”

Preekstoel

De preekstoel was een geschenk van Jan Simon Rijser en Grietje Jans, die hier in 1685 trouwden. Hij is gemaakt van ebbenhout, rozenhout en palissander. Hij heeft geen voet, waardoor het lijkt alsof hij aan de muur hangt. De kuip is aan de onderkant afgewerkt in de vorm van een druppel. De kuip is versierd met gedraaide zuiltjes en ook alle andere onderdelen van de kansel zijn rijk voorzien van houtsnijwerk.

De luifel is bedoeld om het geluid te versterken en wordt dan ook het klankbord genoemd. Het is voorzien van verdiepte vlakken, cassetten genoemd. In het midden is een versiering met een gesneden druiventros aangebracht.

Op sommige plekken verscheen in de 19e eeuw een doffe sluier over het hout, die niet meer weggepoetst kon worden. De Broekers stonden bekend om hun reinheid, dus het kon absoluut geen stof zijn… De oorzaak: in 1825, tijdens een overstroming in Waterland, vluchtten mensen en vee naar de hoger gelegen kerk. De uitwaseming van de koeien tastte het glanzende houtwerk van de preekstoel blijvend aan.

Doophek en banken

De banken, deuren en betimmering zijn in de eerste helft van de 17e eeuw aangebracht. Ze waren jarenlang bedekt met een dikke laag verf, rond 1900 heeft men die verflaag verwijderd en kwam het oorspronkelijke hout weer tevoorschijn.

Op de kansel na, is in het interieur van de kerk vrijwel overal eikenhout gebruikt. Zoals voor het doophek en de doopbanken, die rondom de kansel staan. Het deurtje van de doorgang bevond zich jarenlang in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Ook de betimmering rondom de pilaren is van eikenhout. Deze betimmering is versierd met uit hout gesneden mannenkopjes, misschien vroegere regenten van het dorp? We weten het niet.

De kerkbanken zijn versierd met unieke, handgemaakte leeuwtjes op de hoeken. In de jaren 2002-2005 zijn de banken geheel gedemonteerd en weer opgeknapt, ook de leeuwtjes zijn toen grondig gerestaureerd.

De stoelen in de kerk werden vroeger alleen door de vrouwen gebruikt, de banken door de mannen. Dit was een overblijfsel uit de tijd van de hagenpreken, toen de mannen gewapend om de vrouwen en kinderen heen stonden.

Lees ook: Koperwerk van gulle gevers uit het verleden.

TK|2018

Interieur Broeker Kerk

Het interieur dateert grotendeels uit de 17e eeuw.

preekstoel Broeker Kerk

De kansel is van ebbenhout, rozenhout en palissander.

Zandloper op de preekstoel

De zandloper op de preekstoel loopt precies één uur. Langer mocht een preek destijds niet duren.

Leeuwtjes op de kerkbanken

De handgemaakte leeuwtjes op de eikenhouten kerkbanken zijn uniek.